Đừng chủ quan với bệnh sốt xuất huyết ở người lớn

Sốt xuất huyết dengue chủ yếu được truyền thông qua loại muỗi có tên là Aedes aegypti. Muỗi Aedes aegypti có khả năng thích nghi rất cao nhất là trong môi trường có khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới như ở Việt Nam. Đây là điều kiện tốt nhất cho loài muỗi này sinh sôi và phát triển, làm tăng khả năng truyền bệnh.

Chu trình lây truyền bệnh sốt xuất huyết từ muỗi sang người

Tại Việt Nam, sốt xuất huyêt thường lưu hành vào thời gian từ tháng 6 đến tháng 11. Trong năm 2013, cả nước đã ghi nhận khoảng 66.000 trường hợp mắc bệnh SXH dengue và trong đó 42 trường hợp tử vong có liên quan đến SXH. Trong các ca tử vong do SXH có 90% là trẻ em. Hơn 85% các ca SXH và 90% các ca tử vong xảy ra ở miền Nam.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO) hiện nay có khoảng 3 tỷ người sống trong vùng sốt xuất huyết lưu hành với 50-100 triệu người mắc bệnh và tỷ lệ tử vong lên tới 2,5% hàng năm. Đây là một con số rất đáng báo động.

Tuy nhiên hiện nay vẫn chưa có vắc xin phòng bệnh cũng như chưa có thuốc đặc trị. Bệnh có thể gây thành dịch lớn, nặng có thể gây tử vong.

Khi nhắc đến bệnh SXH, người ta thường nghĩ bệnh này thường xảy ra ở trẻ em, và người lớn không dễ mắc bệnh và nếu mắc cũng không nguy hiểm như trẻ em.  Cách nghĩ này là hoàn toàn sai lầm vì người lớn hay trẻ em khi mắc bệnh nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, đúng cách đều có những biến chứng nguy hiểm thậm chí tử vong.

 Ở những địa phương bệnh sốt xuất huyết lưu hành nặng như nam Trung bộ  và miền Nam và nước ta, tỷ lệ mắc bệnh của trẻ em dưới 15 tuổi thường cao hơn; còn ở các địa phương khác tỷ lệ mắc bệnh giữa trẻ em và người lớn là ngang nhau.

     1. Triệu chứng bệnh ở người lớn và trẻ em

      * Đối với trẻ em: Người bệnh thường sốt cao đột ngột và kéo dài từ 2- 7 ngày kèm theo triệu chứng: mặt đỏ, đau nhức cơ khớp, đau đầu, da xung huyết, buồn nôn và nôn, đau họng, viêm kết mạc, sau đó là xuất huyết những chấm đỏ vùng  nách, ngực, thắt lưng, cẳng tay, chân, chảy máu mũi, chảy máu chân răng, đi cầu ra máu, gan to. Một số trường hợp diễn biến sốc biểu hiện mạch nhanh, chân, tay lạnh, huyết áp kẹp không đo được. Những trường hợp trên cần được nhập viện cấp cứu và điều trị kịp thời.

      * Đối với người lớn: khi nhiễm bệnh có hai dạng sốt xuất huyết thường gặp là sốt xuất huyết biểu hiện ra bên ngoài và xuất huyết nội tạng.

      - Dạng sốt xuất huyết có biểu hiện bên ngoài ở người lớn diễn biến bất thường: thời gian sốt kéo dài 11-12 ngày. Sốt xuất huyết người lớn đặc biệt nguy hiểm khi tụt huyết áp và sinh ra các biến chứng xuất huyết tiêu hóa, rối loạn đông máu,  suy gan, suy thận.

      - Dạng sốt xuất huyết gây xuất huyết nội tạng (thường gặp xuất huyết đường tiêu hóa và xuất huyết não): SXH gây xuất huyết đường tiêu hóa ở người lớn ban đầu có biểu hiện rất bình thường chỉ sốt, không nổi ban. 1-2 ngày sau, người bệnh đi cầu ra máu, phân màu đen hoặc máu tươi số lượng không nhiều, da xanh người mệt mỏi, da xuất hiện các chấm xuất huyết.  SXH gây xuất huyết não biểu hiện ban đầu không rõ ràng nên rất khó nhận biết. Thông thường người bệnh bị đau đầu, sốt, bị liệt có thể liệt tay, chân hoặc liệt nửa người và sau đó bị hôn mê rồi dẫn đến tử vong.

   2. Biện pháp phòng bệnh

 Diệt muỗi và diệt lăng quăng, bọ gậy là biện pháp chủ động phòng bệnh đơn giản và hiệu quả nhất. Để ngăn muỗi có thể sử dụng một số biện pháp sau:

Một số biện pháp phòng chống dịch sốt xuất huyết

+ Lắp cua luoi chong muoi như: cửa lưới chống muỗi tự cuốn, cửa lưới chống côn trùng inox….Các sản phẩm lưới chống muỗi không chỉ giúp ngăn cản muỗi xâm nhập vào nhà để truyền bệnh mà còn hạn chế bụi bặm giúp cho ngôi nhà thông thoáng, tiện nghi, đón ánh sáng và bầu không khí vào nhà.

+  Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng. Thay nước bình hoa/bình bông; bỏ muối hoặc dầu vào bát nước kê chân chạn.Thả cá vào dụng cụ chứa nước để tiêu diệt bọ gậy.

+  Hàng tuần dọn dẹp các vật liệu phế thải đọng nước ở trong nhà và xung quanh như chai, lọ, mảnh chai, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá. vỏ dừa, mảnh lu vỡ để muỗi không có chỗ đẻ trứng.

 + Ngủ màn, mặc quần áo dài 

+ Sử dụng rèm cửa, bật điều hòa cũng là một biện pháp giảm thiểu muỗi bay vào nhà.

  + Những người có dấu hiệu bị bệnh SXH cần đến các cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị đúng cách. Không tự ý điều trị tại nhà.

 Mỗi cá nhân, mỗi gia đình cần cùng với cộng đồng thực hiện nghiêm túc, tích cực các biện pháp phòng chống muỗi để giảm mật độ muỗi lây truyền. Ngoài các phương pháp diệt muỗi, lăng quăng, bọ gậy, lắp lưới chống muỗi, các gia đình có thể phối hợp sử dụng các dụng cụ khác như vợt muỗi, đèn bắt muỗi...

Xem thêm:

-  Các biện pháp diệt muỗi đúng cách, hiệu quả nhất trong mùa mưa

-Cảnh báo dịch sốt xuất  huyết đang bùng phát ở nhiều quốc gia trên thế giới

- Muỗi- một trong 10 loài động vật dễ gây chết người nhất hành tinh